FILM

Słowo „film” pochodzi od łacińskiego słowa „pellis”, które oznacza cienko wyprawioną skórę, membranę lub powłokę. Bezpośrednio znaczenie to odnosi się do aspektu techniczno-materialnego. Mimo postępu technologicznego, widząc na ekranie sztucznie wytworzone, szybko następujące po sobie obrazy, sprawiające wrażenie ruchu, mówimy, że oglądamy film.

W języku angielskim film jest również nazywany „moving pictures”, czyli ruchome obrazy. Podobne znaczenie źródłowe ma też słowo „kino” pochodzące od greckiego „kinesis” oznaczającego ruch.

 

Rodzaje filmów

• Film fabularny - film oparty na rzeczywistych wydarzeniach lub na fikcji, w którym rzeczywistość przedstawiona układa się w porządek fabuły, realizowany z udziałem aktorów.

• Film dokumentalny - opiera się na rejestracji prawdziwych wydarzeń, jest zapisem tego, co rzeczywiście się dzieje. O filmach dokumentalnych mówi się, że są to filmy faktu, a więc takie, w których oglądamy wydarzenia dziejące się w rzeczywistości, nie zaś odtwarzane. 

  

• Film animowany (np. Shrek, Epoka lodowcowa, Król Lew) - film, który powstaje przy pomocy różnych technik (fotograficznych, komputerowych) uzyskujących efekt wprawienia w ruch (ożywienia) nieruchomych przedmiotów, lalek albo rysunków. Nazwa animowany pochodzi od łacińskiego słowa animo, czyli ożywiam, bowiem to właśnie owo ożywianie jest istotą animacji.

  

   

Podział filmów w zależności od długości ich trwania

• Film krótkometrażowy (trwa do 30 minut)
• Film pełnometrażowy (trwa więcej niż 70 minut)
• Film średniometrażowy (mieści się pomiędzy w/w długościami)

 

Gatunki filmowe

 

Komedia 

Jest po to, żebyśmy się śmiali. Jeśli jest romantyczna, śledzimy losy zakochanych, którzy przez splot wydarzeń nie mogą się ze sobą porozumieć, jeśli zwykła – po prostu śledzimy losy zwariowanych bohaterów, którzy przeżywają zabawne przygody. Komedie cechuje szczęśliwe zakończenie (często używa się tu angielskiego określenia happy end). Podstawą obecnego w nich komizmu nierzadko bywa kontrast (np. w odniesieniu do postaci bohaterów: mały i duży, gruby i chudy).

Melodramat

To film, które ma wzbudzić u widza emocje – wzruszanie i współczucie. Będziemy się na nim wzruszać, a nie śmiać. Tematem melodramatu jest wielka, nieszczęśliwa miłość, a bohaterowie takiego filmu bardzo się kochają, ale niestety nie mogą żyć długo i szczęśliwie, jak w bajce, bo na drodze do ich szczęścia pojawia się wiele przeszkód – rodzinne kłótnie, zazdrość czy choroba. Ze względu na tematykę są one raczej przeznaczone dla starszych widzów.

Film obyczajowy 

To film, który na poważnie lub z odrobiną humoru opowiada o życiu i sytuacji jakiejś osoby lub grupy osób. Bohaterem filmu obyczajowego może być praktycznie każdy – milioner i biedak, profesor i robotnik. Jeśli film opowiada o jakiejś grupie, to może to być, na przykład: szkolna klasa, drużyna sportowa lub zespół aktorów występujących w jakimś teatrze. Co ważne, akcja takiego filmu nie musi wcale rozgrywać się współcześnie, a jego tematyka może być bardzo różna. 

Film kryminalny 

To gatunek filmu fabularnego, którego tematem są przestępstwa oraz zbrodnie. Jego głównym bohaterem jest zwykle detektyw lub policjant, który tropi przestępców i doprowadza do ich ujęcia.  

Film biograficzny 

To opowieść o życiu prawdziwych ludzi, zazwyczaj takich, którzy dokonali czegoś ważnego – stworzyli wielkie dzieła sztuki, przyczynili się do istotnych odkryć naukowych lub heroicznych czynów. Bohaterami filmów biograficznych są więc przeważnie artyści, uczeni, odkrywcy, wybitni przywódcy.

Film fantasy

(np. Władca Pierścieni, Harry Potter i Kamień Filozoficzny, Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa)

To film, którego akcja rozgrywa się w świecie fantastycznym, gdzie działa magia i wydarzają się rzeczy niezwykłe, cudowne, które nie mogą dziać się w rzeczywistości. Jest to taka filmowa baśń, w której dobro walczy ze złem, pojawiają się czarownice, księżniczki i rycerze, a także wróżki, elfy i smoki oraz inne niezwykłe stwory (czyli postacie znane z legend, mitów czy sag).

Film fantastycznonaukowy (science fiction)

To widowisko filmowe, którego tematem są np. tajemnicze wynalazki, podróże kosmiczne, kontakty z pozaziemskimi cywilizacjami. Inaczej niż w fantasy nie ma tu elementu magii, a nawet tak niezwykłe wydarzenia, jak wylądowanie na Ziemi statku kosmitów, będą w filmie fantastycznonaukowym tłumaczone na sposób naukowy. Bohaterami często są naukowcy lub kosmonauci, występują w nich roboty, a ich akcja może rozgrywać się w naukowym laboratorium na Ziemi, na stacji kosmicznej, a nawet na innej, obcej planecie. 

Film sensacyjny

(np. Szklana pułapka, seria filmów o przygodach Jamesa Bonda)

Szybkie pościgi, wartka akcja, niesamowite efekty specjalne, wybuchające bomby, bohater ratujący ludzkość przed zagładą – to typowe cechy tego gatunku. Bohater często jest szpiegiem lub działa po to, żeby wspomóc rząd. Najpopularniejsze są amerykańskie filmy tego gatunku. 

Western

(np. Tańczący z wilkami, W samo południe, Siedmiu wspaniałych)

  

To film przygodowo-sensacyjny rozgrywający się na Dzikim Zachodzie w XIX i na początku XX wieku. Westerny charakteryzuje wartka akcja, w której dużo jest walk i strzelaniny, pościgów czy konnych galopad. Są to filmy, w których jest wyraźna granica pomiędzy dobrem i złem (prawem i bezprawiem), a przez to postacie w nich występujące przedstawione są dość schematycznie. W westernach bardzo widoczny jest podział na bohaterów pozytywnych i negatywnych. W finale takiego filmu zazwyczaj dochodzi do ostatecznego pojedynku między tymi dwiema stronami.

Film katastroficzny

Opowiada o jakiejś katastrofie. Może to być, ale wcale nie musi, wydarzenie prawdziwe (jak w przypadku nieszczęsnego Titanica, który zatonął po zderzeniu z górą lodową). Tematem filmu katastroficznego są rozmaite katastrofy naturalne, czyli spowodowane przez siły przyrody (powodzie, tornada, trzęsienia ziemi), ale też takie wydarzenia, jak na przykład pożar wieżowca czy wykolejenie się pociągu.

Film grozy 

To film, który ma widza przestraszyć. Oglądanie takich filmów zaspokaja potrzebę przeżycia silnych wrażeń i niektóre osoby bardzo je lubią. Najpopularniejsze filmy grozy to horrory.

Film muzyczny 

To film oparty na muzyce, a także śpiewie i tańcu. Kolejne piosenki czy występy taneczne są tym, co posuwa akcję do przodu. Najpopularniejszą odmianą filmu muzycznego jest musical.

Film przygodowy 

To taki, w którym dużo się dzieje. Są ucieczki, pościgi i walki. Przygody, jakie spotykają bohaterów, są tym, co w takich filmach najważniejsze. Akcja filmów przygodowych często rozgrywa się w miejscach egzotycznych (na przykład dżungla, bezludna wyspa, statek piratów), a ich bohaterowie dzielnie radzą sobie z trudnościami, jakie ich spotykają. W filmach przygodowych często pojawia się motyw wędrówki, podróży (bohater wyrusza w taką podróż i po drodze spotykają go liczne przygody).

 

Twórcy filmu 

Producent

Osoba dysponująca pieniędzmi na wykonanie filmu, i zarządzająca tworzeniem filmu

Reżyser 

Nadzoruje pracę ekipy filmowej. Daje aktorom wskazówki, jak mają grać poszczególne sceny, a operatorom, jak mają je kręcić. To osoba, pod kierunkiem której powstaje film.

Scenarzysta 

Autor scenariusza, czyli zapisu przebiegu historii opowiadanej w filmie, rozmów pomiędzy postaciami oraz opisu poszczególnych scen.

Aktor 

Osoba odgrywająca role. Wciela się w jednego z bohaterów scenariusza. 

Statysta

Osoba pojawiająca się w tle, w scenach zbiorowych (na przykład bitew) i zazwyczaj niewypowiadająca żadnego tekstu. Statystami w filmach są przeważnie osoby niebędące aktorami. Często wybiera się je ze względu na charakterystyczne cechy wyglądu. 

Dubler

Osoba zastępująca aktora w niektórych scenach filmowych, zwłaszcza takich, które wymagają specjalnych umiejętności (na przykład szermierka albo gra na jakimś instrumencie muzycznym).

Scenograf 

Jest autorem scenografii, czyli oprawy plastycznej filmu. W oparciu o scenariusz i scenopis, współpracując z reżyserem oraz autorem zdjęć i producentem, scenograf planuje wygląd, a następnie projektuje przestrzenie, w których rozgrywać się będzie akcja filmu. Scenograf nadzoruje prace zespołu, którego zadaniem jest wykonanie scenografii. 

Operator kamery 

Odpowiada za piękno filmu, kształt obrazu i uchwycenie poszczególnych scen filmu za pomocą kamery.

Montażysta 

Dzięki pracy montażysty z nakręconego materiału filmowego powstaje film w swoim ostatecznym kształcie. Dopiero montaż powoduje, że pojedyncze sceny łączą się w całość i dzieło filmowe zaczyna nabierać kształtu, staje się mającą sens opowieścią.

Specjalista od efektów specjalnych 

Grafik komputerowy, który dodaje do obrazu filmowego niezwykłe, widowiskowe, często fantastyczne elementy, takie jak wybuchy, statki kosmiczne, smoki.

Kompozytor 

Tworzy utwory, które swoim brzmieniem budują atmosferę filmu, podkreślają kluczowe momenty akcji, a niekiedy także stanowią same w sobie ważny jej element (tak, jak piosenki w musicalu). Kompozytor zwykle przystępuje do pracy, gdy film jest już nakręcony i został wstępnie zmontowany. Współpracuje z reżyserem filmu i tworzy swoją muzykę tak, by jak najlepiej współgrała ona z całościową wizją filmu określoną przez reżysera.

Charakteryzator 

Zawód polegający na nadaniu twarzy i sylwetce aktora cech granej przez niego postaci (upodobnienie pod względem wieku, osobowości, wyglądu zewnętrznego).

Kostiumograf

Jego zadaniem jest projektowaniem kostiumów – strojów, w których występują postacie oraz rekwizytów związanych bezpośrednio z ich ubiorem (na przykład parasol, laska), a także nadzorowanie zespołu odpowiedzialnego za ich wykonanie. Kostiumograf współpracuje ze specjalistami od charakteryzacji, scenografem oraz innymi członkami zespołu realizującego film (reżyser, autor zdjęć).

Realizator dźwięku

Osoba, któa rejestruje dźwięk (przy profesjonalnej produkcji filmowej dźwięk i obraz nagrywa się osobno – inaczej niż w naszych domowych kamerkach).

Sekretarz planu

Prowadzi dokładne notatki dotyczące przebiegu pracy nad filmem.