Historia Wielkanocy – czyli dlaczego obchodzimy to święto?

Wielkanoc kojarzy nam się z pożegnaniem zimy i przywitaniem wiosny, która symbolizuje życie, płodność i coroczną zmianę na lepsze.

Już w czasach antycznych świętowano i celebrowano rozpoczęcie wiosny. Tańcząc i śpiewając – a niekiedy także składając ofiary – witano wiosnę z nadzieją na bogate plony.

Według tradycji sakralnych, Wielkanoc wywodzi się z judaizmu. W kulturze żydowskiej świętowano wiosną Paschę, czyli zgodnie ze starotestamentowym przekazem – wyjście Izraelitów z Egiptu i koniec niewoli.

W zachodnim kręgu cywilizacyjnym dominuje jednak wizja Świąt Wielkiej Nocy zgodna z tradycją chrześcijańską. Kościół Katolicki obchodzi w ten sposób zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Zwyczaje związane z tym świętem wywodzą się z samej Biblii. Do dziś wyznacza ona podstawy naszej tradycji wielkanocnej – nie tylko w Polsce, ale także w wielu innych miejscach na świecie.

Zgodnie z chrześcijańską tradycją, Jezus został ukrzyżowany właśnie w okresie żydowskiego święta Paschy. Dlatego też w tym terminie chrześcijanie obchodzą jego zmartwychwstanie. Jest to święto zależne od faz księżyca i przypada zawsze tydzień po pierwszej wiosennej pełni. Z tego właśnie względu Święta Wielkiej Nocy obchodzone są najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Cały okres wielkanocny trwa 50 dni, a kończy się on tzw. dniem Pięćdziesiątnicy.

Gdy myślimy o Świętach Wielkanocnych, mamy przed oczami święconkę, a w niej pisanki, zajączki i bazie. Kolejnym zwyczajem wielkanocnym jest :

Śmigus dyngus

Śmigus-dyngus jest typowo słowiańską tradycją. Pierwotnie chłopcy polewali dziewczęta wodą (lub uderzali witkami bazi, stąd śmigus, od śmigania) na szczęście, aby mogły szczęśliwie i szybko wyjść za mąż. Jeszcze dwie dekady temu popularne było oblewanie każdego, z zamysłem zmoczenia go do suchej nitki. 

Zajączek wielkanocny

Już Słowianom i Celtom zając kojarzył się z nadejściem wiosny i odradzającą się przyrodą. Jednak dopiero od około XVII w stał się symbolem Świąt Wielkanocnych, co swoje początki miało w Niemczech. Na dobre zagościł się w naszej kulturze za pomocą przemysłu cukierniczego i czekoladowych zajączków, których obecnie nie może zabraknąć w żadnym domu na Wielkanoc. Obecnie zajączek wielkanocny znalazł dodatkowe zatrudnienie w formie przynoszenia małych upominków dla dzieci i dorosłych.

Pisanki

Symbolem nowego życia jest również jajko. Według legendy święta Magdalena przed odwiedzeniem grobu Chrystusa zakupiła jajka na posiłek. Okazało się, że po cudzie zmartwychwstania, zmieniły one swój kolor na czerwony i dlatego na pamiątkę tego wydarzenia ludzie malują je na różne kolory. Najprawdopodobniej jednak jajka malowano z nieco bardziej prozaicznych względów. Otóż podczas postu nie można jeść mięsa ani produktów odzwierzęcych. Aby nie marnować żywności, próbowano ją konserwować. Jajka gotowano więc na twardo, a żeby odróżnić je od surowych, malowano je na różne kolory. I stąd wzięła się tradycja wykonywania pisanek.

Baranek wielkanocny

Ten element tradycji wielkanocnej związana jest bezpośrednio z żydowskim świętem Paschy, podczas którego składano to zwierzę w ofierze. Od czasów antycznych stosowano baraninę jako ofiarę dla bogów, by poskromić ich apetyt i ujarzmić siły natury. Ze względu na swoje białe umaszczenie zwierzęta te kojarzone były z czystością i niewinnością. W celu pielęgnowania tej tradycji, z masła robi się dziś figurki w kształcie baranka.

 

Źródło: https://www.c-and-a.com/pl/pl/shop/historia-wielkanocy